Toksik ilişkiler yalnızca romantik birliktelikler için geçerli değil. Bazen kurduğunuz arkadaşlıklar da sizin için neredeyse aynı derecede istismarcı ve zarar verici bir hale gelebilir. Toksik bir arkadaşlık, hayatınıza dostluk ve rahatlık getirmek yerine muazzam bir yorgunluk ve hayal kırıklığı getirecektir.
Bir arkadaşlığın sağlıklı olup olmadığını size söyleyebilecek pek çok işaret vardır. Bazı tehlikeli işaretler bariz bir biçimde ortada duruyor olabilir ancak bu işaretlerden bazıları daha inceliklidir. İşte toksik bir arkadaşlıkta dikkat edilmesi gereken en yaygın işaretlerden 17'si. (Evet, 17... Çünkü çok var.)
1. Çok fazla drama...
Toksik bir kişide göreceğiniz en garanti şey drama olsa gerek. Ya sürekli birileriyle tartıştıkları ve sorun çıkardıkları için ya da sürekli başlarına inanılmaz şeyler geldiği için, bir şekilde kaos onların etrafını sarmış gibi gözükür.
Bu alanda çalışmalarını sürdüren psikiyatr Perpetua Neo, “Söz konusu zararlı arkadaşlıklar olduğunda drama çok önemli bir unsurdur” diyor ve “Toksik bir arkadaş; çok şaşırtıcı, çok gösterişli olmasıyla ya da sürekli yardımımıza ihtiyaç duyan yapısıyla bizi içine çekme eğilimindedir” diye ekliyor.
Anlattıkları hikaye ne olursa olsun bunu duyacağınızdan ve daha kötüsü onun içine sürükleneceğinizden emin olabilirsiniz.
2. Her şey onlarla ilgili
Toksik bir arkadaş seni asla gerçekten dinlemez. Her zaman konuşma sırasının kendilerine gelmesini veya konuşmayı kendilerine çevirmesini bekleyeceklerdir. Neo, “İnsanlar arasındaki yeni bir sohbette 'Bu benim de başıma geldi' diyebilirsiniz. Bu normal çünkü empati burada gerçekleşir ve bir bağlantı kurarsınız. Fakat toksik bir insanla her şey onların etrafında döner. Her şeyi tersine, kendilerine çevirirler” ifadelerini kullanıyor.
Bunu test etmenin iyi bir yolu ikinizle de ilgisi olmayan rastgele konuları gündeme getirmektir. Toksik bir kişi, konu ne olursa olsun, hiç duraksamadan konuşmayı tekrar kendisine yönlendirme konusunda esrarengiz bir yeteneğe sahiptir.
3. Sizinle rekabet ederler
İster iş yerinizde terfi almış olun, ister yeni bir aşka yelken açın, isterse kendinizi geliştirmek için yeni bir eğitim almaya başlayın toksik arkadaşınız sizinle rekabet edecektir. Kendilerini ilgilendirmeyen bir şeye sahip olmanız fikrini beğenmeyecekler ve özellikle başarılı olmanızı istemeyecekler.
Select Date Society'nin ilişki uzmanı ve CEO'su Amber Lee şunları söylüyor:
Sağlıklı miktarda rekabet, bir arkadaşlık için harika olabilir çünkü hem sizi hedeflere ulaşmaya hem de birbirinizi motive etmeye itebilir. Ancak arkadaşlar arasındaki rekabet, özellikle tek taraflı olduğunda zehirli hale gelebilir.
Lee, arkadaşınız her zaman “sizi aşmaya” çalışıyorsa, arkadaşlığı yeniden değerlendirmenin zamanı gelmiş olabileceğini söylüyor ve “Kendinize, sizin için gerçekten en iyisini isteyip istemediklerini veya başarısızlığınızı görmekten gerçekten mutlu olup olmadıklarını sorun” şeklinde konuşuyor.
4. Konuşma tek taraflıdır
Gerçek arkadaşlar birbirlerinin sorunları hakkında söylediklerini dinlemekten çekinmezler. Ancak Lee, konuşmanın doğal alışverişlerinin tamamen dengesiz olması durumunda bunun bir soruna işaret edebileceğini dile getiriyor:
Arkadaşınızın sizi dinlemeye olan tüm ilgisini kaybettiğini ve yalnızca kendisine odaklandığını fark ederseniz, bu büyük bir tehlike işaretidir. Arkadaşlığın tamamen onlarla ilgili olduğu hissine kapılmaya başladığınızda bir sorun var demektir.
5. Gizlice sizi kopyalarlar
Rekabet bir adım daha ileri gidebilir ve toksik kişi sizi taklit etmeye başlayabilir. Bir hafta önce aldığınız çantanın aynısını alabilir veya sizinle aynı argo kelimeleri kullanmaya başlayabilirler. Neo, ciddi durumlarda “toksik” olarak nitelenen kişinin internet ortamında sizin fotoğraflarınızı dahi kullanabileceğinin altını çiziyor.
6. Sınırlarınızı aşarlar
Toksik insanlar uygunsuz şeyler yapmaya teşnedirler. Bir yerlerden sizinle iletişim kurabilecek kanallara erişebilirler, evinize çat kapı davetsiz gelebilirler... Yaptıkları bir şeyin sizi rahatsız ettiğini söylerseniz sizi dinlemezler. Bunun yerine konuyu dile getirdiğiniz için kötü hissetmenize neden olurlar.
Lee, bu tarz toksik insanların partnerinizle olan ilişkinize de saygı göstermeyeceğini vurguluyor.
7. Toksik arkadaşlar takıntılı bir şekilde muhtaçtırlar
Meşgul olduğunuzu söyleseniz bile sizi günün her saatinde arayacak ve mesaj atarlar. Zira toksik arkadaşınız zamanınızın tümüne talipler. Bir cevap alamadıklarında meşgul olduğunuzu belirtmiş olsanız dahi size tepki gösterebilirler.
8. Diğer arkadaşlarınızı kıskanırlar
Tanımlar, şu ana kadar toksik bir sevgili ile neredeyse aynı doğrultuda ilerliyor ancak bu doğal. Arada pek bir fark yok! Toksik bir kişi, mesajlarına ve çağrılarına cevap vermediğinizde diğer arkadaşlarınızı suçlamaya başlayabilir. Neo, arkadaşlarınızı yüzünüze karşı eleştirmeye başlayan ve sizi onlardan izole etmeye çalışan tiplere dikkatle yaklaşmanız gerektiğini dile getiriyor:
“Arkadaşlarınızı aşırı derecede kıskanırlar ve hatta tek arkadaşlarının siz olduğunuzu ve umursadıkları tek kişinin siz olduğunu söyleyecek kadar ileri giderler. Bir date'te olsanız bile onlar için her şeyden vazgeçmenizi bekliyorlar.”
9. Yardımlarına ihtiyaç duyduğunuzda bahaneler uydururlar
Bazen saat kaç olursa olsun sürekli olarak ziyaret ettiğiniz bir arkadaşınız olabilir. Ancak bu aynısını sizin için yapacakları anlamına gelmez. Klinik psikolog Aura De Los Santos, ilk adımı her zaman siz atıyorsanız ve arkadaşınız asla size yardım etmek için orada değilse, bunun onların toksik olduğunun bir işareti olduğunu söylüyor:
Bir konuda onların desteğine ihtiyacınız olduğunda daima zamanlarının olmadığını söylerler, bunun sizin için önemini küçümserler ya da başka bir zaman size yardım edeceklerini söylerler. Sizi sadece size ihtiyaç duyduklarında ararlar.
10. Kendinizi onlardan sorumlu hissedersiniz
Mantıksız davransalar bile, toksik insanlar insanların kendileri için üzülmelerini sağlama konusunda yeteneklidirler. Suçluluk hissetmeniz için çabalarlar. Ya vaktinizi başka biriyle geçirirken kötü bir şey yaparlarsa? Ya cevap vermezseniz kendilerine zarar verirlerse?.. Toksik bireyler bu hisleri kafanıza yerleştirmek isteyeceklerdir.
11. Seni sürekli aşağılarlar
Toksik bir arkadaş size asla iltifat etmeyecektir. Başarılarınızı alkışlamayacaktır. Hatta yere düştüğünüzde sizi tekmeleme olasılıkları da çok daha yüksektir. De Los Santos, kendinizi kötü hissetmenize neden olmak için sizi muhtemelen daha başarılı gördükleri kişilerle karşılaştıracaklarını söylüyor.
Zehirli bir arkadaşın eleştirisi de asla sevgi ve endişeden kaynaklanmayacaktır. Aksine zayıf yönlerinizi vurgulayıp güçlü yönlerinizi en aza indirmeye çalışırlar.
12. İkiyüzlüdürler
Onlara yeterince zaman ayırmadığınız için kendinizi kötü hissetmenize neden olurken, zehirli insanlar sizi hayal kırıklığına uğrattıkları için asla kötü hissetmezler. Neo, “Size borçlu olabilirler, size hiç borçlu değilmiş gibi davranabilirler ve tarihi yeniden yazabilirler” diyor.
13. Olgunlaşmamışlardır
Olgunlaşmamışlık ile hayatı keyifle yaşamak iki farklı şeydir. Ruhunuz genç olabilir ancak gerektiğinde hala sorumlu bir yetişkin gibi davranırsınız. Öte yandan toksik insanlar olgunlaşmamış bireyler gibi davranabilirler. Kıskançlık, sebepsiz kin besleme ve işler yolunda gitmediğinde sizi görmezden gelme tam da buna işarettir.
14. Sempati kazanmak için yalan söylerler
Toksik insanlar geçmiş hikayelerini abartma eğilimindedirler. Neo, “Sempati kazanmak için hayatlarının kaotik doğasını alevlendirebilirler” diye konuşuyor ve “Anlamsız, pek de mantıklı olmayan bir sürü hikaye anlatabilirler” ifadelerini kullanıyor.”
Bununla birlikte yine de sürekli olarak uyuşturucu kullanımından, alkol sorunlarından, istismardan ya da kendine zarar verme eğilimlerinden bahseden bir arkadaşınızı mutlaka dinleyin ve destekleyin. En toksik kişi bile gizlice bir yardım çağrısında bulunuyor olabilir.
15. Kötü hissetmeye hazır olun!
Halka açık drama gösterileri yapmak toksik bir kişinin en sevdiği aktivitedir ve bunları icat edebilirler! Örneğin, asla böyle bir konuşma gerçekleşmemiş olsa da onunla sinemaya gideceğinize söz verdiğinizi ve onu ektiğinizi söyleyebilirler. Sizi alenen utandırabilirler ve bunun sizin bir hatanızdan kaynaklandığını de öne sürebilirler.
16. Buluşup takılma fikri sizi strese sokuyor olabilir
Birisiyle takılmaktan korkuyorsanız veya size her mesaj veya sesli mesaj bıraktığında mideniz bulanıyorsa, bu, o kişiyle olan arkadaşlığınızın sağlıklı olmadığına dair kesin bir işarettir.
Lisanslı bir psikolog olan Kelsey Latimer birinin yanında olma fikri tadınızı kaçırıyorsa o kişinin size göre olmadığını aktarıyor ve şöyle ekliyor:
“Sağlıklı arkadaşlıklar insanların içindeki en kötüyü değil, en iyiyi ortaya çıkarır. Her iki insan da bireyler olarak sevimli olsalar bile birlikte harika bir çift olamayabilirler.”
17. Bir şeylerin ters gittiğini hissedeceksiniz
Neo, vücudunuzun bir şeylerin yolunda gitmediğine dair sinyalleri almada iyi olduğunu söyledi. Sorunun tam olarak ne olduğunu belirlemek zor olabilir, ancak kendinizi sürekli gergin hissediyorsanız, bunun nedeni etrafınızdaki toksik bir kişi olabilir. Vücudunuz bu noktada size sorunu gösteren bir barometre görevi görebilir.
Kaynak: Insider / Metin Aktaşoğlu tarafından yerelleştirildi.
